Hipermobilność stawów – super moc, czy problem zdrowotny?
Elastyczne ciało to wręcz pożądana cecha u akrobatów lub baletnic. Warto jednak pamiętać, że nadmierna ruchomość stawów może być związana z problemami zdrowotnymi i zwiększać ryzyko kontuzji. Sprawdź, co to jest hipermobilność stawów oraz jakie są jej przyczyny.
Hipermobilność – co to jest?
Czy hipermobliność to choroba?
Hipermobilność stawów to zwiększony zakres ruchomości w stawach względem przyjętych norm fizjologicznych. Osoby, u których zdiagnozowano hipermobilne stawy, można zauważyć łatwość w zginaniu i skręcaniu stawów – bez dolegliwości bólowych czy wcześniejszej „rozgrzewki”. Na hipermobilność mają wpływ takie czynniki, jak wiek, płeć czy rasa. W krajach zachodnich występuje ona u ok. 10% społeczności. Częściej diagnozowana jest hipermobilność stawów u dzieci niż u dorosłych. Hipermobilne stawy to także domena kobiet, a wynika to z m.in. różnic hormonalnych i anatomicznych między nimi a mężczyznami.
Hipermobilność nie jest traktowana jako odrębna jednostka chorobowa, ale jako objaw różnych zaburzeń. Hipermobilne stawy mogą mieć podłoże genetyczne, wynikać ze zmiany w proporcjach dwóch typów kolagenu (I i III), być efektem intensywnych treningów akrobatyki lub baletu. Hipermobilność występuje przy takich chorobach, jak m.in. wrodzona łamliwość kości, zespół Marfona czy Ehler-Danlosa.
Hipermobilność stawów – objawy
Jak sprawdzić, czy ma się hipermobilne stawy?
Hipermobilność stawów może mieć postać miejscową lub uogólnioną. U wielu pacjentów nadmierna ruchomość stawowa jest przyczyną nie tylko objawów ze strony układu mięśniowo-szkieletowego, ale i powoduje dolegliwości w obrębie innych układów i narządów.
Jak rozpoznać hipermobilność? Objawy, które najczęściej występują u pacjentów, to m.in.:
- zwiększony zakres ruchomości w stawach,
- bóle stawów, mięśni, kręgosłupa,
- zaburzenia koordynacji, równowagi,
- uczucie trzaskania, przeskakiwania stawów,
- krzywizny kręgosłupa, wady stóp (płaskostopie),
- nadmierna rozciągliwość skóry,
- trudne gojenie się ran,
- kruchość naczyń i łatwość powstawania siniaków,
- przewlekłe zmęczenie,
- dyskomfort spowodowany przebywaniem długo w jednej pozycji.
Hipermobilność może być przyczyną przeciążeń stawów i mięśni, zwiększa ryzyko urazów i kontuzji, zwłaszcza skręcenia i zwichnięcia stawów. Hipermobilne stawy wymuszają większą pracę mięśni i pacjent szybciej się męczy w trakcie aktywności fizycznej. Z kolei szybsze zużywanie chrząstki stawowej jest przyczyną rozwoju zmian zwyrodnieniowych.
W diagnostyce hipermobilności wykorzystywany jest test Beightona, polegający na wykonaniu 5 czynności przez pacjenta, w tym m.in. przeprostu w stawie łokciowym czy kolanowym. Każda z czynności jest punktowana, a uzyskanie minimum 4 z 9 możliwych punktów świadczy o nadmiernej ruchomości stawowej.
Warto wskazać na trudności w diagnozowaniu hipermobilności stawów u dzieci. Bardzo często u najmłodszych pacjentów można zaobserwować „elastyczne ciało”, jednak wraz z wiekiem ruchomość stawów maleje. Należy także zwrócić uwagę na występujące dolegliwości bólowe u najmłodszych, które mogą być związane z tzw. „bólami wzrostowymi”.
Czy hipermobilność jest niebezpieczna?
Fizjoterapia przy hipermobilności
Hipermobilność stawów ma różne obrazy kliniczne. U jednych osób przebiega bezobjawowo i nie wiąże się z żadnymi problemami zdrowotnymi. U innych powoduje dyskomfort, ból i nierzadko bywa powodem obniżenia komfortu życia. Jedno jest pewne – hipermobilne stawy to czynnik zwiększający ryzyko urazów i przeciążeń stawów. Dlatego też zarówno hipermobilność stawów u dzieci, jak i u dorosłych wymaga podjęcia leczenia w celu zapobiegnięcia wystąpienia skutków ubocznych nadmiernej ruchomości stawów w przyszłości. Kluczowa w tym przypadku jest fizjoterapia. Dzięki odpowiednio dobranej terapii można zmniejszyć ryzyko kontuzji i urazów.
Jeśli u pacjenta zdiagnozowano hipermobilność stawów, ćwiczenia powinny być dobrane pod kątem zwiększenia stabilizacji stawów i wzmocnienia siły mięśniowej. W ramach terapii bardzo często wykonywane są ćwiczenia z wykorzystaniem m.in. gum, taśmy Thera Band. Bardzo ważne jest poprawne wykonywanie ćwiczeń – w tym dbanie o prawidłową pozycję ciała. Nad tymi kwestiami czuwa fizjoterapeuta.
Fizjoterapia przy hipermobilności to jednak nie tylko ćwiczenia. W zależności od obrazu klinicznego leczenie pacjenta może być mniej lub bardziej rozbudowane. Przykładowo, fizjoterapia w leczeniu bólów przewlekłych jest często stosowana u osób z bólem pleców czy bólami głowy spowodowanych nadmierną ruchomością stawów kręgosłupa szyjnego. Jeśli hipermobilność stawów powoduje u pacjentów ból, pomocna może być terapia zimnem/ciepłem czy masaże.
W Fizjosportmed możesz liczyć na indywidualnie dopasowaną terapię i pomoc doświadczonych fizjoterapeutów sportowych oraz trenerów. Nasza placówka to najlepszy wybór, bez względu na to, czy interesuje Cię trening, relaksujący masaż pleców czy terapia manualna we Wrocławiu.
Jaki sport przy hipermobilności?
Hipermobilne stawy nie są przeszkodą dla aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie. U wielu osób z nadmierną ruchomością stawową można zaobserwować niechęć do sportu – najczęściej wynika ona z obawy o pogorszenie stanu zdrowia czy wywołanie bólu. Jednak brak ruchu powoduje osłabienie mięśni, które w przypadku hipermobilnych stawów pracują jeszcze ciężej. Regularna aktywność fizyczna pomoże je wzmocnić i poprawić ogólną sprawność fizyczną pacjenta, polepszając jego równowagę i koordynację ruchów.
Aktywność fizyczna osób ze zdiagnozowaną hipermobilnością stawów powinna być dopasowana do ich stanu zdrowia. Niezalecane są ćwiczenia i sporty, które powodują rozciąganie struktur stawowych, jak na przykład joga, akrobatyka czy stretching. W zamian fizjoterapeuta może zalecić pływanie, jazdę na rowerze czy pilates.
Bibliografia:
- Anna Mirska i in., Łagodny zespół hipermobilności stawów (BHJS) [w:] Neurologia dziecięca Vol. 20/2011, nr 41.
- Ewa Brzozowska, Eugeniusz Sajewicz, Hipermobilność stawów – problem społeczny czy jednostkowy? Ocena częstości występowania zespołu hipermobilności stawów w losowo wybranej grupie kobiet – doniesienia wstępne [w:] Physiotherapy Review 2020;24(4).
- Prof. dr hab. med. Irena Zimmermann-Górska, Zespół nadmiernej ruchomości stawów, mp.pl, data dost. 30.10.2024r.
Podejrzewasz u siebie hipermobilność stawów?
Zgłoś się do Fizjosportmed! Nasi fizjoterapeuci przeprowadzą odpowiednie testy ruchowe w celu postawienia diagnozy. Jeśli ich wynik będzie pozytywny, opracują dla Ciebie terapię, dzięki której hipermobilne stawy nie będą przeszkodą w Twoim codziennym funkcjonowaniu. Fizjosportmed to kompleksowa fizjoterapia we Wrocławiu i terminy wizyt bez kolejek!
