Dyspareunia – czyli odczuwanie bólu w trakcie stosunku
jest osobno występującą jednostką chorobową w klasyfikacji ICD-10, dlatego nie należy jej bagatelizować i usprawiedliwiać hasłem „taka Pani uroda”.
Na bolesność podczas stosunku może wpływać szereg różnych czynników, zarówno psychicznych jak i fizycznych.
1. Dyspareunię możemy podzielić na:
- Pierwotną – występującą od pierwszej inicjacji seksualnej
- Wtórną – czyli taką, która nastąpiła po okresie bezobjawowych, bezbolesnych stosunków – np. w wyniku urazu psychicznego, zmian w obrębie narządu rodnego, chorób przewlekłych czy też porodu.
2. W gabinecie bardzo często spotykamy pacjentki z bolesnymi stosunkami po porodzie. Dyspareunia poporodowa dotyczy nie tylko pacjentek po porodach siłami natury z uszkodzeniem krocza (episjotomia, pękniecie) czy z powikłaniami w trakcie porodu (konieczność użycia próżnociągu lub kleszczy), ale i pań po cesarskim cięciu.
3. Stosunki płciowe, w dłuższej perspektywie czasu, nie powinny być bolesne – a w czasach, kiedy mamy dostęp do różnego rodzaju specjalistów – tym bardziej – powinnyśmy szukać przyczyn i rozwiązań.
Czasami wystarczy wizyta u ginekologa, innym razem potrzebna jest holistyczna opieka – zarówno psychologa czy seksuologa jak i fizjoterapeuty.
4. Czynniki, które wpływają na wystąpienie dolegliwości bólowych po porodzie, to m.in.:
- laktacja – wpływa na suchość śluzówki, co związane jest z niskim poziomem estrogenu i wysokim poziomem prolaktyny. Kobiety karmiące bardziej podatne są też na infekcje.
Laktacja wpływa również na spadek libido.
- okołoporodowe urazy krocza – otarcia, pęknięcia, nacięcia, a w związku z tym świeże blizny, które generować mogą dyskomfort
- dysbalans mięśniowy – w obrębie mięśni dna miednicy, ale i innych grup mięśniowych
- po cesarskim cięciu – zrosty wewnątrzbrzuszne oraz często występujące wzmożone napięcie mięśni dna miednicy
- czynniki psychiczne (dot. zazwyczaj obawy przed powrotem do współżycia po porodzie, czyli tzw. „drugiego pierwszego razu” – czy będzie mnie bolało? Czy partner będzie mnie odczuwał tak samo jak przed porodem?)
Fizjoterapia uroginekologiczna wykorzystuje metody, które cieszą się dużą skutecznością w walce z bólem podczas stosunku.
Do metod fizjoterapeutycznych należą:
- ćwiczenia oddechowe
- praca na przeponie
- praca nad dysbalansem mięśniowym zarówno w rejonie dna miednicy jak i okolicy miednicy, kręgosłupa, powłok brzusznych
- praca na bliźnie – masaż i mobilizacja blizny krocza, nauka autoterapii pacjentki
- jeśli jesteś po CC – mobilizacja blizny i nauka autoterapii
- aktywacja mięśni dna miednicy.
